Rusia është duke mbajtur një ditë zie pasi të paktën 133 persona u vranë të premten në mbrëmje në një sulm në një vend të mbushur plot koncerte në Moskë.
Flamujt janë valëvitur në gjysmështizë, shumë ngjarje janë anuluar dhe kanalet televizive kanë përditësuar oraret e tyre.
Më shumë se 140 njerëz u plagosën gjithashtu kur persona të armatosur hynë në sallën e qytetit të Crocus, duke qëlluar pa dallim përpara se t’i vinin flakën.
Grupi Shteti Islamik (IS) thotë se qëndron pas sulmit.
Të shtunën, Amaq, media e IS, postoi një imazh të katër burrave të maskuar që ata pretenduan se ishin të përfshirë në sulm. Rusia nuk e ka komentuar pretendimin e IS.
Grupi më vonë publikoi pamje shumë grafike nga sulmi. Videoja, e cila është verifikuar nga BBC si e vërtetë, tregon një nga personat e armatosur duke hapur zjarr ndaj disa personave. BBC nuk do ta transmetojë këtë video.
Presidenti rus Vladimir Putin ka thënë se të katër personat e armatosur që kryen sulmin janë arrestuar.
Në fjalimin e tij televiziv të shtunën, Putin dënoi masakrën – më vdekjeprurëse në Rusi për gati 20 vjet – si një “akt barbar terrorist” dhe përsëriti sugjerimet e mëparshme nga shërbimet ruse të sigurisë se sulmuesit ishin përpjekur të arratiseshin në Ukrainë.
Kievi hodhi poshtë pretendimin se ishte në një farë mënyre i përfshirë në sulm si “absurd”.
“Të sugjerosh se të dyshuarit po shkonin në Ukrainë, do të sugjeronte se ata ishin budallenj ose vetëvrasës,” tha Andriy Yusov, një zëdhënës i drejtorisë së inteligjencës ushtarake të Ukrainës, për BBC.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky akuzoi Putinin se kërkon të “fajësojë” Ukrainën për sulmin. “Ky Putin i pavlerë, në vend që të merrej me qytetarët e tij të Rusisë, duke iu drejtuar atyre, heshti për një ditë – duke menduar se si ta sillte këtë në Ukrainë”, tha ai në fjalimin e tij të natës.
BBC Verify ka mundur të përputhë detajet e dy prej sulmuesve të supozuar që shfaqen në videon e IS dhe një imazh të palëvizshëm të publikuar nga IS me videot e të dyshuarve të arrestuar të postuara në kanalet Telegram pro-Kremlinit.
Këshilli i Sigurisë Kombëtare i SHBA-së tha se e paralajmëroi Rusinë për një sulm të mundshëm të IS-it në “mbledhjet e mëdha”, përfshirë koncerte, në Moskë në fillim të këtij muaji. Kremlini në atë kohë e hodhi poshtë atë si “propagandë” dhe një përpjekje të Uashingtonit për të ndërhyrë në zgjedhjet e fundit ruse.
Të shtunën, Shtëpia e Bardhë tha se dënoi sulmin “të urryer” dhe e përshkroi IS si “një armik të përbashkët terrorist që duhet mposhtur kudo”.
Çfarë dimë për sulmin në një sallë koncertesh në Moskë
Raportet për një sulm të rëndë brenda bashkisë së qytetit Crocus, në periferi të Krasnogorsk të Moskës, filluan të mbërrijnë rreth orës 20:00 me orën lokale (17:00 GMT) të premten.
Deri në 6,200 njerëz u mblodhën atje për një koncert rock mbrëma të së premtes nga grupi veteran Picnic kur filluan të shtënat.
Një video e postuar në internet tregoi disa burra që ecnin me ecje nëpër kamp, ku hapën zjarr ndaj anëtarëve të publikut, përpara se të riarmatoseshin dhe të hynin në sallë.
Turmat e njerëzve u filmuan duke bërtitur dhe duke vrapuar në panik ndërsa burrat hynë brenda. Të tjerët u panë të mbuloheshin pas sediljeve të tyre ndërsa burrat qëlluan në auditor.
Disa nga ata që u përpoqën t’u shpëtonin personave të armatosur mendohej se kishin ikur në bodrum dhe të tjerët në çati.
“Ata thjesht po ecnin dhe i qëllonin të gjithë metodikisht në heshtje. Tingulli po bënte jehonë dhe ne nuk mund të kuptonim se ku ishte,” kujton koncerti Anastasia Rodionova.
Vitaly, një tjetër vizitor, pa sulmin duke u shpalosur nga një ballkon. “Ata hodhën disa bomba benzine, gjithçka filloi të digjej”, tha ai.
Jashtë sallës, shtëllunga të mëdha tymi mbushën qiellin. Një zjarr u pa më vonë duke përfshirë çatinë dhe fasadën e sallës. Agjencia shtetërore e lajmeve Tass raportoi se rreth një e treta e ndërtesës ishte djegur.
Raportime të tjera flisnin për shpërthime, forca e të cilave thyen xhamin në dy katet e sipërme të strukturës.
Një numër i njësive të forcave speciale hynë në vendngjarje, ndërsa personeli mjekësor dhe dhjetëra autoambulanca u dërguan në vendngjarje. Helikopterët, që rrotulloheshin sipër, u përpoqën të shuanin zjarrin.
Komiteti Hetues Rus tha se sulmuesit përdorën lëng të ndezshëm për t’i vënë zjarrin pjesëve të sallës së koncerteve dhe se vdekjet e viktimave u shkaktuan nga plagët e zjarrit dhe helmimi nga produktet e djegies.
Të shtunën, një memorial i improvizuar u ngrit jashtë sallës së koncerteve ku moskovitët ndezën qirinj dhe vendosën lule. Të tjerë ranë në radhë për të dhuruar gjak për viktimat e masakrës.
Në Moskë dhe qytete dhe qytete të tjera, tabelat elektronike shfaqnin imazhin e një qiri të vetëm që digjej dhe fjalën “Skorbim” – “ne vajtojmë”.
